ალგეთის ნაკრძალი

თავი 2                                       ალგეთის ნაკრძალი

ალგეთის ნაკრძალი ისტორიულ ქვემო ქართლში მდებარეობს.მე–17საუკუნის ქართველი ისტორიკოსი და გეოგრაფი ვახუშტი ბაგრატიონი ალგეთის ხეობას ტყით და ნადირით მდიდარ მხარედ ახასიათებს.სხვათაშორის, ვახუშტის მამულები ქვემო ქართლში ჰქონდა და ამ მხარესაც საუკეთესოდ იცნობდა.

ვახუშტი ბატონიშვილი ალგეთის მიდამოებში თავისი გვირგვინოსანი მამის ქართლის მეფის ვახტანგ მეექვსის ნადირობასაც აღწერს–ერთ დღეში მეფის ამალას 180 ირემი მოუკლავს.

ალგეთის ნაკრძალის მიმდებარე ტერიტორიაზე აღმოჩენილია უამრავი არქეოლოგიური ძეგლი,რომელთაგან ყველაზე ადრინდელები,ენეოლითის და ადრე ბრინჯაოს ხანას განეკუთვნება.შემორჩენილია ბრინჯაოს ხანის ციკლოპური ციხეები.“ალგეთის სამარხის“სახელით ცნობილი ქვაყუთის ტიპის სამარხის გათხრისას თავის დროზე ძალზე საინტერესო სამკაულები და ძვირფასი ნივთები იქნა აღმოჩენილი.არქეოლოგიური გათხრების შედეგად დაბა მანგლისში აღმოჩენილია ელინისტური ხანის მასალა:ცხოველთა და ფრინველთა გამოსახულებიანი მონეტები და ბრინჯაოს ნივთები.

ალგეთის ხეობაში და მის შემოგარენში შუა საუკუნეების რამდენიმე ძალიან მნიშვნელოვანი ძეგლია:მე–4 საუკუნის მანგლისის ტაძარი,მე–9 საუკუნის კლდეკარის ციხე–სიმაგრე და მე–11 საუკუნის ულამაზესი და მიუდგომელი ბირთვისის ციხე–ქალაქი,რომელიც გასაოცარი ბუნებრივი მდგომარეობის წყალობით 400 წლის მანძილზე რჩებოდა დამპყრობლებისათვის აუცილებელ სიმაგრედ და რომელში შეღწევაც მხოლოდ შუა აზიიდან მოსულმა თემურლენგის ურდოებმა შეძლეს.

1965წელს დაარსებული ალგეთის ნაკრძალი თეთრიწყაროს რაიონში მდებარეობს,თბილისიდან 60კმ–ის დაშორებით.იგი მოიცავს მდინარე ალგეთის ხეობაში თრიალეთის ქედის აღმოსავლეთ ნაწილის სამხრეთ ფერდობებს და ზრვის დონიდან 1100–1950მ სიმაღლეზე მდებარეობს.

ალგეთის ნაკრძალს ახასიათებს ზლიერ მთაგორიანი რელიეფი,რომელიც მრავალრიცხოვანი პატარა მდინარეებითა და ხევებიტაა დარარული.როგორც მთლიანად თრიალეთის ქედი,ასევე ალგეთის ნაკრძალიც ვულკანური და დანალექი ქანებითაა აგებული.

ნაკრძალი ხასიათდება ნოტიო კლიმატით.აქ ზამთარი ზომიერად ცივი,ხოლო ზაფხული ხანგრძლივი და თბილი იცის.